Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι η τέταρτη αιτία θανάτου μεταξύ των γυναικών. Κύριος αιτιοπαθογενετικός παράγοντας είναι η λοίμωξη από ιούς των ανθρωπίνων κονδυλωμάτων (HPV). Ο HPV μεταδίδεται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή. Συνήθως, η λοίμωξη από HPV προηγείται αρκετά χρόνια από την ανίχνευση των αλλοιώσεων που προκαλεί στον τράχηλο της μήτρας. Υπάρχουν διάφοροι τύποι του ιού HPV. Μέχρι σήμερα έχουν αναγνωριστεί περισσότεροι από 120 τύποι του ιού. Από αυτούς μόνο 15 συγκεκριμένοι τύποι, οι λεγόμενοι «υψηλού κινδύνου», μπορούν να προκαλέσουν αλλοιώσεις στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας με δυνατότητα εξέλιξης σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι μία νόσος που προλαμβάνεται και θεραπεύεται αρκεί να διαγνωστεί εγκαίρως.
Μέτρα πρόληψης έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας:
- Εμβολιασμός έναντι του ιού HPV. Τα εμβόλια έναντι του HPV μπορούν να προλαμβάνουν μέχρι το 65 με 75% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας. Ο εμβολιασμός ξεκινά από την εφηβική ηλικία και συνήθως ενδείκνυται μέχρι την ηλικία των 26 ετών. Με δεδομένο ότι το εμβόλιο είναι δραστικό έναντι 2-4 στελεχών υψηλού κινδύνου, ο εμβολιασμός μπορεί να γίνει ακόμη και αν έχει νοσήσει το άτομο ή έχει λάβει αγωγή έναντι του ιού.
- Χρήση προφυλακτικού
Επειδή ο κίνδυνος καρκίνου του τραχήλου της μήτρας αυξάνεται μετά από λοίμωξη με HPV και άλλα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, η χρήση προφυλακτικών θα βοηθήσει στην πρόληψη αυτής της κατάστασης. - Μην καπνίζετε
- Περιορίστε τον αριθμό των σεξουαλικών συντρόφων
- Σωστή διατροφή
Για να αποφευχθεί αυτό το είδος καρκίνου είναι αναγκαίο η διατροφή να είναι πλούσια σε βιταμίνη Α, βιταμίνη C και φολικό οξύ. Η ανεπαρκής πρόσληψη των δύο πρώτων βιταμινών αυξάνει τον κίνδυνο κατά 60%, ενώ η ανεπάρκεια σε φολικό οξύ αυξάνει τις πιθανότητες έως 40% . Βιταμίνη Α υπάρχει στο μουρουνέλαιο, στα ψάρια, στο βόειο κρέας και στα πουλερικά, στα γαλακτοκομικά, στα αυγά, στα δημητριακά, στα φρούτα και στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Βιταμίνη C περιέχεται στα εσπεριδοειδή (πορτοκάλι, γκρέιπφρουτ, λεμόνι), στην κόκκινη πιπεριά, στις φράουλες, στο μπρόκολο, στο πεπόνι, στο ακτινίδιο, στον ανανά. Φολικό οξύ υπάρχει στο μπρόκολο, τα πράσινα φυλλώδη τρόφιμα (μαρούλι, σπανάκι, σέλινο, λάχανο), τα σπαράγγια, κολοκύθα, αβοκάντο, ντομάτα, παντζάρια, καρότα, σπόροι (φιστίκια και τα καρύδια), όσπρια (φασόλια και φακές), φράουλες, μπανάνα, πορτοκάλι , γκρέιπφρουτ και καλαμπόκι. - Περιοδικός τακτικός έλεγχος από τον Γυναικολόγο. Η εξέταση περιλαμβάνει test Παπανικολάου (Pap test) και μερικές φορές συνδυάζεται με δοκιμασία ανίχνευσης του ιού χρησιμοποιώντας μεθόδους μοριακής βιολογίας (HPV PCR). H εξέταση ξεκινά να γίνεται από την ηλικία των 21 ετών και επιβάλλεται να γίνεται τουλάχιστον κάθε 3 χρόνια από την ηλικία των 30-65 ετών. Σε περίπτωση που συνδυαστεί με τη μέθοδο μοριακής βιολογίας για την παρουσία του ιού τότε μπορεί να επαναληφθεί μετά από 5 χρόνια. Τα μεσοδιαστήματα πρέπει να είναι μικρότερα σε γυναίκες υψηλού κινδύνου όπως γυναίκες που δεν ελέγχονται με τεστ Παπανικολάου, γυναίκες οι οποίες δεν προχωρούν σε περαιτέρω έλεγχο ή/και θεραπεία έπειτα από ένα μη φυσιολογικό τεστ Παπανικολάου και σύμφωνα με τις υποδείξεις του γυναικολόγου, γυναίκες με εμμένουσα HPV λοίμωξη, γυναίκες που καπνίζουν, με ανεπαρκές ανοσοποιητικό σύστημα ή που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση οργάνων, γυναίκες που είναι υπό θεραπεία στεροειδών ή λαμβάνουν χημειοθεραπεία.
Κατά τη διάρκεια της γυναικολογικής εξέτασης ο Γυναικολόγος ελέγχει με το διακολπικό υπερηχογράφημα τα υπόλοιπα τμήματα της μήτρας καθώς επίσης και τις ωοθήκες. Με τον τρόπο αυτό είναι δυνατόν να εντοπιστούν βλάβες της μήτρας ή των ωοθηκών (κύστεις, ινομυώματα) που δυνητικά θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε κακοήθεια. Η έγκαιρη εντόπιση και αντιμετώπιση βελτιώνει κατά πολύ τις πιθανότητες για επιτυχή έκβαση.